DIDÁCTICA - TEMA 1

Benvidos todos e todas de novo!

 

Nesta entrada falarei do primeiro tema da materia Didáctica da Ensinanza das Linguas Estranxeiras, titulado  Situacións e variábeis de ensino das linguas estranxeiras. Este tema desenvolveuse durante dúas sesións, nas que se trataron contidos teóricos que despois se puxeron en práctica.

 

Na primeira sesión, abordamos a aprendizaxe de linguas estranxeiras segundo o contexto de adquisición, o que da lugar a tres tipos de linguas: lingua inicial, lingua segunda e lingua estranxeira. A lingua inicial sería aquela que aprendemos ao nacer (que normalmente se coñece como lingua materna); a segunda sería aquela que se aprende na escola ou no fogar mais que non é a lingua inicial; e finalmente a lingua estranxeira é aquela que se aprende exclusivamente no contexto escolar para un fin específico. Porén, estas linguas non están sempre completamente diferenciadas no falante, xa que moitas veces é difícil discernir a lingua inicial da lingua segunda. Por exemplo, no caso do galego e o castelán para persoas que viven en Galicia, en moitos casos é imposible diferenciar se a lingua inicial é unha ou outra. De feito, o concepto de lingua segunda non adoita utilizarse no ensino secundario. Para exemplificar e traballar estes conceptos, utilizamos na aula un Diagrama de Venn que fixemos en conxunto. A modo de conclusións, principalmente acordamos que todas as linguas que se coñecen melloran co uso e teñen como finalidade comunicarse.

                             

Diagrama de Venn. Fonte: Wikipedia

Tamén nesta sesión clasificamos as linguas segundo o contexto de uso, que dá lugar a lingua habitual, lingua de traballo e lingua vehicular. Para internalizar estes tres conceptos, fixemos una actividade en mini grupos empregando un placemat. A pesares de que estes conceptos poden parecer relativamente sinxelos, nalgunhas ocasións é difícil diferencias entre estes tres tipos de linguas. Con todo, finalmente por cada exemplo tiñamos que poñernos de acordo e introducir na parte central do placemat a conclusión á que chegamos. Para concluír, fixemos unha posta en común con toda a clase.

 

Na segunda sesión que adicamos a este tema, tratamos o tema do repertorio lingüístico, diferenciando entre comunidade lingüística (que é aquela comunidade de falantes que comparten unha lingua de base) e comunidade de lingua (comunidade de falantes que comparten o coñecemento e uso dunha lingua distinta á de base). Ás veces resulta claro diferenciar entre estes dous conceptos, pero por exemplo no caso dos compañeiros do noso grupo, con algúns compartirei comunidade lingüística (con galegos que teñan como lingua inicial castelán e galego) e comunidade de lingua (con aqueles que estean aprendendo inglés como unha lingua estranxeira), mais con compañeiros e compañeiras de fóra de Galicia xa non compartirei esta comunidade lingüística. Para coñecer o repertorio lingüístico de toda a aula, fixemos unha táboa de repertorio en común que se pode ver aquí.  

 

Para rematar esta sesión e, con ela, o primeiro tema da materia, falamos dos tipos de didáctica de linguas segundo o tipo de lingua que se ensina. Con isto, podemos diferenciar entre didáctica da lingua inicial, da lingua segunda e da lingua estranxeira. Ademais, cómpre tamén sinalar a ensinanza da lingua estranxeira como lingua precoz (como sería o caso dos young learners), e a ensinanza de lingua estranxeira para fins específicos. A modo de práctica fixemos unha actividade, de novo en mini grupos, na que tivemos que completar unha táboa de supostos co tipo de ensinanza que aplicaríamos en cada caso. Finalmente, puxemos a táboa en común e comentamos entre toda a clase o tipo de ensinanza por cada exemplo. Ademais, falamos tamén das metodoloxías denominadas CALL (Computer Assisted Language Learning), dentro das cales se inclúen as metodoloxías Blended, Flipped e Full-online. Na miña opinión, penso que hai uns anos viamos estas metodoloxías como algo que non se podería aplicar totalmente ás aulas e sobre todo, non en tódalas circunstancias (sobre todo a ensinanza completamente en liña ou full-online), mais neste último ano puidemos ver como sí que poden funcionar para todo tipo de ensinanza e en todos os ámbitos educativos. Esto foi tamén o que reflictimos na nosa táboa grupal, que se pode ver aquí.

Fonte: ifebp.org

A modo de conclusión, este tema asentou as bases da didáctica da ensinanza de linguas e fíxonos plantexarnos que linguas utilizamos e por que, e de que modo podemos nós ensinar unha lingua estranxeira tendo isto en conta.